Sorteren in Picasa

Hoewel je razendsnel door alle miniaturen heen kunt scrollen, is het altijd duidelijk in welke map of album die miniaturen zich bevinden en kun je per map of per album bepalen in welke volgorde die miniaturen staan en dus ook zo in een diavoorstelling worden getoond.

Bovendien wordt jouw keuze niet vergeten, dus bij elke opstart tref je de situatie aan zoals je die een vorige keer hebt achtergelaten. Dat lijkt zo vanzelfsprekend, maar ook dat is (vreemd genoeg) uitzonderlijk.

Dan is vanzelf de volgende vraag: welke mogelijkheden heb je dan om per map of per album een bepaalde volgorde te kiezen en die zijn in Picasa heel simpel: op naam of op datum of op grootte of op gezichten of handmatig. En die laatste mogelijkheden zijn ook zeldzaam.

Je ziet die vier automatische mogelijkheden als je met de rechter muisknop op het pictogram van een map of album klikt en dan Map sorteren op… of Album sorteren op… kiest:

Ik zal hierna elke mogelijkheid uitgebreid bespreken, want dan blijkt toch dat er veel “haken en ogen” zijn die niet door Picasa worden veroorzaakt, maar die je met Picasa wel bijna allemaal in orde kunt krijgen, al is dat soms veel werk.
Ook kunnen er voor bepaalde albums of mappen andere sorteereisen gelden dan de normale eis dat de foto’s in de volgorde staan zoals ze genomen zijn of op zijn minst ongeveer in die volgorde.

In Picasa 3.6 is het woord “gezichten” uit de sorteeropties verdwenen en dat is maar goed ook, want dat leverde in Picasa 3.1 een niet erg logische chaos op.

Het lijkt zinloos om je foto’s in volgorde van oplopende bestandsgrootte te plaatsen, maar je moet deze mogelijkheid zien als een tijdelijke sortering om de foto’s met weinig pixels vooraan te plaatsen. Want je moet voorkomen dat foto’s met minder dan ongeveer 1500x1000 pixels in die map blijven staan – tenzij om sentimentele redenen (maar als je al honderden foto’s van hetzelfde kleinkind hebt, hoef je die paar slechte niet persé te behouden). 
Dergelijke foto’s kun je dan gemakkelijk vinden en dan kun je alsnog besluiten om ze definitief te verwijderen of te verplaatsen naar de map “Restanten”.

Opmerking: dit 1500x1000 criterium is bedoeld om in je verzameling alleen foto’s te hebben die een beeldscherm kunnen vullen en goede afdrukken op 10x15 formaat mogelijk maken.

Hieronder zie je een voorbeeld en de eerste foto heeft 1483x989 pixels (dat zie je in de blauwe balk onder de miniaturen) en dat is nog net voldoende. 

 Na deze kwaliteitselectie moet je dus verder met één van de normale manieren van sorteren.

Uiteraard gaat het hierbij om de alfabetische en numerieke volgorde van de bestandsnamen onder de miniaturen en als die namen niet zijn verpest door onjuiste ingrepen van een programma of door persoonlijk geknoei, zijn dat gewoon de namen die je camera aan die bestanden heeft meegegeven, bijvoorbeeld DSC0234 of HPIM5438 of IMG_0123 enzovoort. Dat geldt dus ook voor foto’s die je van anderen krijgt.

Dus sorteren op naam betekent plaatsen met oplopende volgordenummers – zelfs als er nummers ontbreken omdat je die opnamen al in de camera hebt gewist of later van de harde schijf hebt verwijderd.

Hieronder zie je daarvan een voorbeeld, maar opgemerkt moet worden dat ik deze foto’s al omgenummerd heb in de vorm van 2009-# (zie verder):

Als het om foto's van steeds dezelfde camera gaat, is het enige probleem dat kan optreden dat in de loop van een jaar de nummering zijn maximum bereikt (meestal 9999) en daarna automatisch weer bij 1 begint. Dan zouden dus die latere opnamen dus vooraan komen te staan, maar dit probleem zal je zelden overkomen.

Wat je wel kan overkomen, is dat je opnamen die met andere camera’s zijn gemaakt, tussen de jouwe wilt plaatsen omdat ze bijvoorbeeld tijdens dezelfde reis zijn gemaakt. Afgezien van wat die anderen allemaal hebben uitgespookt, is het meteen duidelijk dat “sorteren op naam” dan geen normale volgorde meer zal opleveren. 
Dan moet je dus “sorteren op datum” kiezen of misschien wel handmatig gaan sorteren.

Camera’s plaatsen datum en tijdstip van de opnames in de exif-gegevens van de fotobestanden, inclusief allerlei andere opnamegegevens die zelden van belang zijn.
Dus als je de datum en tijd op je camera goed hebt ingesteld, levert sorteren op datum (en tijd) dezelfde normale volgorde op als “sorteren op naam” – zelfs als datum en tijd voor of achter zou lopen - het is dan alleen verwarrend om in de map 2008 opnamen aan te treffen die op 2006 gedateerd zijn.

Opmerking: hoewel dit nergens vermeld staat, kun je ook in aflopende datumvolgorde sor­teren door voordat je op “Datum” klikt één van de Shift-toetsen in te drukken. Sommigen vinden het namelijk prettiger om de meest recente foto’s vooraan te hebben.

Hieronder zie je daarvan een voorbeeld en als je dat vergelijkt met het bovenstaande, zie je dat de 5^e en de 6^e foto omgewisseld zijn. Ik heb dus mijn definitieve volgorde handmatig aangepast (zie verder):

Gelukkig kun je in Picasa in een map of in een album de miniaturen naar een andere plek in een serie slepen en dat is dus de enige manier als beide automatische manieren geen goed resultaat opleveren. Maar als je dat voor tientallen of zelfs honderden foto’s moet doen, is dat heel veel werk omdat je daarbij heel goed moet letten op de inhoud van de foto’s zodat ze wel op chronologisch logische plaatsen terechtkomen.

Gelukkig zul je dit niet zo vaak meemaken, want bij een gezamenlijke reis heeft het weinig zin om de vele honderden foto’s van je medereizig(st)er(s) ook in jouw verzameling op te nemen. Dan kun je je beter beperken tot enkele tientallen die een aanvulling op je eigen foto’s zijn, bijvoorbeeld omdat je er zelf ook eens op staat of omdat het mooie details zijn die jij over het hoofd hebt gezien.

Een andere reden om een ingrijpende handmatige ordening aan te brengen geldt alleen voor bepaalde albums. Als het thema van een album een bepaalde reis is, dan horen die foto’s natuurlijk in dezelfde chronologische volgorde te staan als in de betreffende jaarmap. Maar als een album gevuld is met foto’s uit diverse jaarmappen en nog steeds wordt aangevuld met nieuwe foto’s uit de actuele jaarmap, dan levert dat wel een goede volgorde in de tijd op, maar dat hoeft voor het betreffende thema helemaal geen goede volgorde te zijn omdat de diavoorstelling van de “hak op de tak” springt.

Ook dan zul je met slepen een meer thematische volgorde moeten maken en nogmaals: gelukkig wordt al die moeite door Picasa keurig onthouden, tenzij je hem zelf verstoord.

Ook in je jaarmappen is de normale tijdsvolgorde niet altijd de mooiste volgorde in een diavoorstelling. Als ik 20 nieuwe foto’s aan de map 2009 heb toegevoegd, vallen er zeker 5 af omdat die één of andere reden niet voldoen. Maar binnen de 15 of minder die er dan overblijven, valt er meestal nog wel wat te schuiven om een mooiere volgorde te maken. Dat zie je als fotograaf vanzelf – daar zijn geen regels voor te geven, behalve dat je natuurlijk rare conflicten in “plaats en tijd” moet voorkomen.

Weliswaar onthoudt Picasa deze kleinere aanpassingen ook altijd, maar dat betekent wel dat je die map niet meer op naam of datum mag sorteren (dus ook niet per ongeluk), want dan ben je aanpassingen kwijt en is het veel werk om die te herstellen.

Om dit probleem te voorkomen, hernummer ik die nieuwe serie daarna meteen in aansluiting op de reeds aanwezige foto’s via onderstaand venstertje (zie Naam wijzigen):  

    

Datums en tijden zijn dus cruciaal, maar zullen vaak problemen geven. Maar gelukkig heeft Picasa 3.6 nu eindelijk een mogelijkheid om per foto of fotoreeks foutieve data (en tijden) te corrigeren via Extra > Datum en tijd aanpassen. Maar zelfs al zou je dat willen, weet je vaak (zelfs van je eigen foto’s) hoogstens nog bij benadering wat de echte data en de echte tijdstippen zijn – maar dat laatste komt meestal niet zo nauw.

Hieronder zie je echter een karakteristiek voorbeeld: je hebt wel alle klokken in huis na de overgang van winter- naar zomertijd (of andersom) bijgesteld, maar je camera(‘s) vergeten. Ik heb hier 28 foto’s geselecteerd en de aangegeven tijd één uur vooruit gezet (of één uur terug) en dan blijkt dat keurig te kloppen, zelfs al zijn ze op verschillende dagen gemaakt: 

Maar van foto’s die je zelf niet hebt gemaakt, zijn de data zelden bekend. Die sla je dan maar op in de map “Oude familie” en dan vermeld je de namen van de afgebeelde personen en het vermoedelijke jaartal weer in de ondertiteling.

Je ziet dus weer dat er over sorteren veel meer te vertellen is dan er ooit in enig artikel of boek wordt gedaan omdat de auteurs de achterliggende problematiek liever verzwijgen.

Je ziet ook dat “datum en tijd” hierbij een cruciale rol spelen en dat je het jezelf (maar ook anderen) niet moet vergeven om daar slordig in te zijn omdat je dat dan heel veel tijd gaat kosten, terwijl sorteren anders een “fluitje van een cent” is.

Picasa houdt zich keurig aan internationale standaarden, maar andere programma’s vaak niet of onvoldoende. Dus er moet op dit gebied nog heel veel worden gedaan aan de correcte uitwisseling van zogenaamde metadata.
Want voor ons nageslacht hebben onze digitale foto’s alleen waarde als de bijbehorende gegevens dan nog toegankelijk en betrouwbaar zijn.