Plaatsing van het onderwerp
Tegen de regels die nu volgen worden bijzonder veel fouten gemaakt. In het begin kan het toepassen van deze principes dus wat onnatuurlijk overkomen als je er nooit rekening mee gehouden hebt.
Belangrijk om te beginnen is dat, uitzonderingen niet te na gesproken, je een duidelijk herkenbaar, en slechts één, onderwerp in de foto hebt. Je moet je afvragen wat je wil laten zien, en laat ook alleen maar dat zien.
Het is een grote fout om op een vakantiefoto een bepaalt monument en jouw familielid samen op de foto te zetten. Deze fout komt in natuurfotografie gelukkig minder voor, het is al moeilijk genoeg om één onderwerp in beeld te krijgen, laat staan twee.
Symmetrie
Stel je voor, je onderwerp in kwestie is heel gewillig en geeft je ruim de tijd om de juiste plaatsing binnen het beeldkader te bepalen. Je kan dan kiezen het onderwerp knal in het midden te zetten. Er ontstaat zo een rustig evenwichtig beeld, tenminste, als het onderwerp ongeveer symmetrisch is.
Bij een centrale plaatsing van het onderwerp moet je er wel voor zorgen dat het écht in het midden staat, anders is de symmetrie weg en ontstaat onrust. Het beeld hiernaast geeft een ideaal onderwerp voor dergelijke opname, een bloeiende lidsteng, een waterplant. Dat je daarvoor tot aan je oksels in het water moet gaan staan moet je erbij nemen.
Beeldvullend werken
Nog een reden om het onderwerp midden in het beeld te plaatsen is omdat het gewoon beeldvullend is. Deze wolfskop hiernaast is indrukwekkend omdat hij heel het beeld vult. Ook hier zie je weer een symmetrie dat het beeld een meerwaarde geeft. De achtergrond of voorgrond zijn hier onbelangrijk, enkel de blik van de wolf.
Laat dus indien mogelijk ook enkel dat zien wat je wil laten zien. Over het algemeen worden onderwerpen té klein gefotografeerd (te klein in beeld). Een belangrijke tip is dus: ga dichterbij!
Eén-derde regel
Als je al je onderwerpen centraal plaatst wordt het al snel saai. Het is meestal beter het beeld anders te kadreren. Bovendien is een beeldvullende opname niet altijd mogelijk of de beste optie.
Een goed principe bij het kleiner kadreren is de “regel van derden”. Als je de afbeelding hiernaast bekijkt van een stamdoorsnede van een eik kan je je voorstellen dat er twee opties waren. Een centrale plaatsing van de kern, of een meer dynamische plaatsing ergens anders. De juiste plaats is niet toevallig gekozen.
Als we hetzelfde beeld analyseren valt het volgende op. De kern ligt net op de snijpunten van de lijnen die het beeld telkens in drie verdelen. De regel van derden betekent dat een lijn in het beeld (een horizon, een plant) ongeveer op één van die lijnen moet terechtkomen, en een puntvormig onderwerp (dier, hoofd, bloem, bloemkern,...) in één van de snijpunten.
Dit geldt zowel voor horizontale als verticale beelden. Alhoewel een afbeelding van onnozel blok hout de rust zelve is, zal je merken dat je oog bij het de eerste keer aanschouwen eerst naar de kern werd getrokken en nadien naar linksonder werd geleid via de witte houtstralen. Je moest zelf niks doen, het beeld deed het voor jou. Onbewust komt zoiets prettig over.
Scholekster
Toepassing van deze regel is vooral handig als het onderwerp het beeld niet vult en je wil een deel van de omgeving laten zien. Een goedgemikte plaatsing geeft dan een mooie dynamiek. Ook de scholekster hiernaast valt samen met de linker-derderegel. Probeer je voor te stellen op welk snijpunt de scholekster beter had gestaan.
Alhoewel veel onderwerpen te klein in beeld komen, is het ook niet goed alles steeds zo beeldvullend mogelijk te fotograferen. Zoals je kan zien zit de sprinkhaan op de bovenste foto in een kruispunt van “éénderde lijnen”. Bovendien wordt het ‘lege deel’ van het beeld gevuld door de lange sprieten. De foto eronder toont hoe het kan maar beter niet moet. Volledig gevuld, onderwerp in het midden, sprieten afgeknipt enzovoort.
Meer over dit onderwerp
Compositie
Compositie - tips voor een mooie compositie van uw foto
Dynamische compositie
Dynamische compositie van een foto: standpunt en voorgrond
Inleiding compositie
Compositie bij natuurfotografie: enkele basisprincipes
Diverse aspecten
Compositie bij natuurfotografie: een aantal tips
Beeldvullend - uitsnede
Beeldvullend - uitsnede foto maken
