Ook voor de letter K is er geen specifiek Picasa-onderwerp, maar het woord Kleurtempe­ratuur komt wel voor in één van de bewerkingsmenu's en menigeen zal zich dan afvragen wat dit rare woord betekent. Maar in ons spraakgebruik hebben we het toch ook over "roodgloeiend" of "witheet" of "je ziet blauw van de kou", dus in die uitdrukkingen koppelen we ook een kleur aan hitte of koude, dus aan temperatuur.

In de fotografie komt dit woord ook voor: de inmiddels bijna uitgestorven kleurenfilm is immers bedoeld voor gebruik buitenshuis, want de kleurweergave van die film is afgestemd op de kleurtemperatuur van zonnig weer (bij slecht weer maken we immers weinig foto's). Die temperatuur wordt uitgedrukt in graden Kelvin en die is op zo’n dag 6000 - 9000.

 

Maar iedereen weet dat als je met diezelfde film en zonder flits foto's binnenshuis maakt bij het licht van een paar gloeilampen, dat je dan erg geelrode afdrukjes kreeg, want de film was immers niet afgestemd op die lagere kleurtemperatuur van rond 3000 graden. Maar als mens ben je daar ook niet op afgestemd, want die getallen zeggen ons niets en onze ogen corrigeren automatisch, dus wij ervaren die lage “temperatuur” niet als “rood” – hoogstens als “warm” - in tegenstelling tot de wat “koelere sfeer” in een kantoor met TL-verlichting.

Je kunt ook spreken van de zogenaamde witbalans: bij daglicht heeft een wit vlak een spectrale verdeling waarin alle kleuren ongeveer even sterk zijn, al zal “het blauw” waarschijnlijk iets overheersen. Maar bij gloeilampenlicht zal hetzelfde vlak dat er voor onze ogen nog steeds als wit uitziet toch een spectrum hebben waarin “het rood” overheerst.

Vandaar dat digitale camera’s ook een witbalans-instelling hebben die uiteraard meestal op automatisch staat, zodat je foto's krijgt die een natuurlijke kleurweergave hebben. Maar soms vergist die automatiek zich en krijg je veel te blauwe of veel te rode foto's - tenzij je zo alert bent geweest om die instelling tijdelijk aan de abnormale omstandigheden aan te passen.

In Picasa vind je de correctie voor kleurtemperatuur bij Afstellen en dat instelpaneel vind je onder de tweede tab aan de linkerkant van het bewerkingsvenster zoals hieronder:

Hieronder wordt het rood omkaderde paneeltje wat groter afgebeeld:

Aan de onderkant van dit paneel kun je zien dat bijsnijden (na recht maken) de laatst uitgevoerde correctie is geweest (dat is normaal) en bij elke foto is het dan de vraag of er nog aanvullende correcties nodig zijn? Gewoon proberen is het beste antwoord, want vaak geven kleine aanpassingen al een beter resultaat (zie Corrigeren). Maar in dit verhaal gaat het nu alleen om de met rood gemarkeerde instellingen onderaan.

Het vreemde woord “kleurtemperatuur” is nu duidelijk, al zou kleurbalans of witbalans dus duidelijker zijn.
Naast dat schuifje bevind zich een toverstafje en het effect daarvan is gelijk aan de knop Auto-kleur op het paneeltje Basisbew(erkingen). Bij deze foto is het effect daarvan echter nauwelijks zichtbaar en dat betekent dus dat Picasa het eens is met de door mijn camera gekozen witbalans.

Maar om het effect toch te kunnen demonstreren, heb ik het schuifje met de muis helemaal naar links getrokken en dat geeft dan het akelig “koel-blauwe” resultaat van de linker foto en helemaal naar rechts krijg je het overdreven “warm-rode” resultaat van de rechter foto:

 

    

Meestal hoef je dus helemaal niets te doen, maar als je niet helemaal tevreden bent over de kleurstelling van een foto, kun je dus het beste even op het toverstafje klikken en daarna eventueel nog een (kleine) aanvullende correctie met het schuifje uitvoeren.

Opmerking 1: in dit geval moet je dus op je scherm kunnen vertrouwen, want dat is ook op een bepaalde kleurtemperatuur ingesteld (zie “Is je scherm wel goed?”).

Opmerking 2: als een hele serie foto’s een afwijkende kleur heeft, moet je even controleren of je camera niet per ongeluk fout is ingesteld, bijvoorbeeld op een witbalans voor kunstlicht. In dat geval kun je die hele serie via menu Afbeelding > Meerdere bewerken > Auto-kleur weer redelijk normaal krijgen, maar per foto kunnen er dan nog aanvullende correcties nodig zijn.

Een alternatieve mogelijkheid om de kleurbalans te beïnvloeden gaat met het pipetje. Als je daarop klikt en je beweegt de muis daarna over de foto, zie je geen pijl, maar een pipetje.
Dan klik je vervolgens op een plek die je neutraal wit, grijs of zwart wilt hebben en zo’n plek is vaak niet zo gemakkelijk te vinden. Maar je kunt gewoon wat proberen: ik heb het witte huisje onderaan gekozen en die “kleur” bleek al zo neutraal te zijn, dat er vrijwel niets veranderde aan de kleurstelling van de foto als geheel zoals je hieronder kunt zien: 

Je hebt dus meestal voldoende mogelijkheden om een foto naar je zin te maken, maar nogmaals: het is daarbij wel heel belangrijk dat je op je scherm kunt vertrouwen, want anders ga je misschien ten onrechte allerlei correcties van contrast, helderheid en kleur uitvoeren.

De regel hierbij is: in je normale fotomappen moeten je foto's er ook normaal uitzien want dat is je archief. Maar met kopiefoto's in de map "Grappen&grollen" mag je natuurlijk wel allerlei speciale effecten toepassen, waaronder een sterk overdreven blauwe of rode kleurinstelling zoals hieronder waarbij ik in het paneel Effecten op de knop Warmer maken heb geklikt: